Partilerin Aralığı

Partilerin yelpazesi, siyasi partilerin ideolojileri parti programlarında yer almaktadır. Programlar sadece partinin ekonomik ve sosyal görünümünü değil, aynı zamanda nasıl uygulandığını da yansıtıyor. Bütün bunlar ülkenin sosyal, politik ve ekonomik koşullarıyla yakından ilgilidir.

Partilerin ideolojik eğilimleri incelendiğinde, partilerin soldan sağa bir yelpaze oluşturdukları görülmektedir. Sınırsız çok partili rejimlerde aşırı sağ, faşist partiler tarafından, aşırı sol ise komünist partiler tarafından temsil edilmektedir. Öte yandan, sınırlı çok partili rejimlerde partilerin programlarını sınırlı çok partili rejimlerde demokratik yollarla ve yöntemlerle uygulamaları beklenir, çünkü aşırılık yanlılarının genellikle yeri yoktur veya çok sert koşullarda çalışabilirler.

Parti yelpazesine bakarsanız, aşırı sağcı faşist partilerden sonra totalitarizmi kabul etmeyen demokratik sağ partiler var. Aşırı komünist partilerin solunda merkeze doğru orta düzey sosyalistler, merkeze en yakınları ise sosyalleşmiş demokrasiyi benimseyen, yani orta sol taraftaki partilerdir. Sağ ve sol tarafları ortaya doğru net çizgilerle ayırmak mümkün olmadığından aralarındaki kenarlara orta yani orta kenarlar denir.

Günümüzde bu ayrım, aşırılıkların belirlenmesi dışında anlamını yitirmiştir. Sağdaki partinin faşist olmasını istemediği gibi, bu solda ise mutlaka komünist olması gerektiği anlamına gelmez. Partiler ister sağda ister solda olsun, programlarını toplumun gelişimine göre uyarlamaları gerekir.