Osmanlı Dönemi Anayasacılık Hareketleri Nelerdir?
Osmanlı döneminin anayasal hareketleri nelerdir? Anayasacılık dönemiyle birlikte, devletin idari düzenini, vatandaşların hak ve özgürlüklerini yazılı belgelerde açıklamaya çalışılmaktadır. Anayasal hareketler 18. yüzyılın ikinci yarısında Batı Avrupa'da başladı ve dünyaya yayıldı. Bu hareketin yoğunlaşması, mutlak kuraldan anayasal hükümdarlara geçiş 19. yüzyılda gerçekleşti ve yöneticiler 20. yüzyılda cumhuriyetin yerini aldı. Anayasalcılık sadece kamu düzeninin temel düzenini ve özgürlüklerini belgeleyen bir hareket olarak kalmadı, aynı zamanda çoğulcu demokrasinin temeli olan anayasaların üstünlüğü fikrini de doğurdu.
19. yüzyılın başından bu yana yürütülen Osmanlı İmparatorluğu'nda demokrasiye geçiş, ekonomik ve sosyal yapıdaki değişimlerden ziyade, diğer faktörlerin etkisi altında farklı bir anlamda başladı. Bunlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:
a) Devletin ancak Batı standartlarına göre yeniden örgütlenerek kurtarılabileceği inancı.
b) Avrupa devletlerinin İmparatorluktaki Hristiyanlıkla ilgili çıkarları ve baskısı ve onlara karşı bir şeyler yapma girişimleri,
Osmanlı İmparatorluğu'nda, yenilikleri tanıtmaya yönelik tüm çabalar, bürokrasi tarafından yaratılan bir avuç insanın çabalarının ötesine geçemezdi; toplumun kabul etmesi geç ve zordu.
Avrupa modellerine göre, Batı'daki sosyo-ekonomik değişimlerde başarılı olmak için Osmanlı toplumunda değişiklik olmaması veya aynı değişim hızında yeni bir düzen düzenleme girişimlerinin başarısız olmasının nedenlerini araştırmak gerekir.
Batılılaşma çabaları bir tepki ve ilerici çatışma olarak devam etti ve ilericilik gücünü toplumdan alamadığı için yüzeysel kaldı. Osmanlı İmparatorluğu 1878'de ilk anayasasını aldı.
