Hissedarların bilgi edinme hakkı açıklanmadan önce hissedar kavramını açıklamak gerekmektedir. Hissedar, bir ortaklığın sahipliği ile ilgili olarak payı bulunan kimselere denmektedir. Bu kişiler kuruluşun ortakları olarak da adlandırılabilirler.
Hissedarların Bilgi Edinme Hakkı
Hissedarların kuruluşun işleyişi, finans yapısı ve finansal tabloları, sürdürülebilirlik raporları ve faaliyetleri üzerinde bilgi edinme hakkı vardır. Bilgi edinme hakkı hissedarların en tabii haklarından biridir. Zira hissedarlar kuruluşun belirli oranda bir hissesini maddi bir karşılık vererek almışlardır. Bu nedenle hissedarların katlandıkları bir risk vardır ve bu bağlamda kuruluş ile ilgili bilgi alma hakkı vardır. Bilgi edinme hakkına riayet edilmesi şeffaf bir yönetimin de gereklerindendir.
Türk Ticaret Kanunu (TTK), hissedarların bilgi edinme hakkı ile ilgili düzenlemeleri barındırmaktadır. TTK' ya göre bu hak bir sözleşme ile veya kuruluşun bir organı tarafından alınacak bir karar ile kısıtlanamaz.
Hissedarlar Hangi Haklara Sahiptir?
Hissedarlar öncelikle genel kuruldan önce bilgi edinme ve inceleme hakkına sahiptir. İsminden de anlaşılabileceği gibi bu hak hissedarın genel kuruldan önce kuruluşa ilişkin bilgi ve belgeleri inceleme imkanı bulmasını sağlamaktadır. Bu bağlamda kuruluşun faaliyet raporları ve finansal tabloları gibi belgeler genel kurulun on beş gün öncesinde hissedarlar tarafından incelenmek üzere hazır hale getirilmelidir.
Hissedarların genel kuruldan önce inceleme hakkı olduğu gibi, genel kurulda inceleme hakları da vardır ve hissedarlar yukarıda adı geçen bilgi ve belgeleri genel kurul esnasında incelemeyi talep edebilirler. Bunun için bilgi istedikleri konu ile ilgili bir kararda oy veriyor olmaları gerekmemektedir.
Şayet bir hissedar genel kurul esnasında bir konu ile ilgili bir soru sormuş veya bilgi talep etmiş ancak bu isteğine yeterli bir cevap alamamış ise bu bilgiyi genel kurul sonrasında da talep etme hakkı vardır. Bunun için bilgi isteyen pay sahibi yeterli bir cevap alamadığını tutanak ile kayıt altına alır ve genel kurul sonrası konu ile ilgili olarak inceleme talebinde bulunabilir.
Belirtilen koşullar altında bilgi edinme hakkını kullanamayan ve inceleme talepleri olumsuz karşılanan hissedarlar mahkeme aracılığı ile bilgi alma ve inceleme davası açabilirler.
